बनावट सोने खरेदी करताना कोणती खबरदारी घ्यावी? ऑनलाईन वेबसाइट सह मार्गदर्शन

बनावट सोने कसे ओळखावे: आवश्यक टिपा आणि खबरदारी

सोने खरेदी करणे ही एक महत्त्वाची गुंतवणूक असू शकते, परंतु जर तुम्हाला बनावट सोने मिळाले तर काय होईल? 

तुम्हाला तुमच्या पैशाची किंमत मिळत असल्याची खात्री करण्यासाठी बनावट सोने ओळखणे महत्त्वाचे आहे. या पोस्टमध्ये, आम्ही तुम्हाला खोटे सोने कसे ओळखावे आणि खरेदी करताना घ्यावयाची खबरदारी याबद्दल आवश्यक टिप्स देऊ.

बनावट सोने म्हणजे काय?

बनावट सोन्याचा अर्थ खऱ्या सोन्यासारखा दिसण्यासाठी बनवलेल्या कोणत्याही वस्तूचा संदर्भ असतो परंतु त्यात वास्तविक सोन्याचे प्रमाण नसते. यामध्ये सोन्याचा मुलामा असलेल्या वस्तू, सोन्याचे रंगाचे धातू आणि सरळ बनावटी वस्तूंचा समावेश असू शकतो. खरे आणि खोटे सोने कसे वेगळे करायचे हे जाणून घेतल्यास तुम्हाला आर्थिक नुकसान आणि निराशेपासून वाचवता येईल.

बनावट सोने, 

बनावट सोने ओळखा, 

सोन्याची सत्यता, 

सोन्याचे चिन्ह, 

चुंबक चाचणी, 

व्यावसायिक मूल्यांकन, 

सोने खरेदीची खबरदारी, 

बनावट सोन्याच्या चाचण्या

बनावट सोने कसे ओळखावे

व्हिज्युअल तपासणी :

स्टॅम्प आणि हॉलमार्क्स : वास्तविक सोन्याच्या दागिन्यांवर त्याची शुद्धता दर्शविणारा शिक्का असतो (उदा. 10K, 14K, 18K, 24K). स्पष्ट, सुवाच्य खुणा तपासण्यासाठी भिंग वापरा.

रंग आणि चमक : वास्तविक सोन्याला एक सुसंगत, उबदार पिवळा रंग असतो जो कलंकित होत नाही. नकली सोने खूप चमकदार दिसू शकते किंवा पितळेचे टोन असू शकते.

शारीरिक चाचण्या :

चुंबक चाचणी : सोने चुंबकीय नाही. जर वस्तू चुंबकाकडे आकर्षित होत असेल तर ते खरे सोने नसावे.

फ्लोट टेस्ट : खरे सोने दाट असते आणि पाण्यात बुडते. आयटम तरंगत असल्यास, ती बहुधा बनावट आहे.

स्क्रॅच टेस्ट : अनग्लाझ्ड सिरॅमिकच्या तुकड्यावर सोन्याची वस्तू स्क्रॅच करा. खरे सोने सोन्याची लकीर सोडेल, तर नकली सोने काळी किंवा राखाडी रेषा सोडेल.

व्यावसायिक मूल्यांकन :

जेव्हा शंका असेल तेव्हा ती वस्तू एखाद्या व्यावसायिक ज्वेलरकडे मूल्यांकनासाठी घेऊन जा. सत्यता निश्चित करण्यासाठी ते ऍसिड चाचणी किंवा एक्स-रे फ्लूरोसेन्स (XRF) विश्लेषणासारख्या प्रगत चाचण्या करू शकतात.

सोने खरेदी करताना घ्यावयाची काळजी

संशोधन विक्रेते : प्रतिष्ठित विक्रेते किंवा उच्च-गुणवत्तेच्या सोन्याच्या वस्तू विकण्यासाठी ओळखल्या जाणाऱ्या कंपन्यांकडून खरेदी करा. त्यांची विश्वासार्हता मोजण्यासाठी ग्राहकांची पुनरावलोकने आणि रेटिंग तपासा.

किंमत समजून घ्या : खोटे सोने बहुतेकदा खऱ्या सोन्याच्या तुलनेत लक्षणीयरीत्या कमी किमतीत विकले जाते. जर करार खरा होण्यासाठी खूप चांगला वाटत असेल, तर तो कदाचित आहे.

हॉलमार्क सत्यापित करा : हॉलमार्कची सत्यता पडताळण्यासाठी सरकारी किंवा अधिकृत संसाधने वापरा. बऱ्याच देशांमध्ये वेबसाइट्स आहेत जिथे तुम्ही हॉलमार्क तपशील तपासू शकता.

सामग्रीची सुरक्षितता : बनावट सोन्याच्या वस्तू गैर-विषारी पदार्थांपासून बनवल्या गेल्या आहेत याची खात्री करा, विशेषतः जर ते तुमच्या त्वचेच्या संपर्कात असतील.

रिटर्न पॉलिसी : आयटम तुमच्या अपेक्षा पूर्ण करत नसल्यास विक्रेता परतावा आणि परतावा धोरण ऑफर करतो का ते तपासा.

बनावट सोने खरेदी करताना, तुम्हाला तुमच्या अपेक्षा पूर्ण करणारे उत्पादन मिळत आहे याची खात्री करण्यासाठी आणि संभाव्य घोटाळे किंवा आरोग्य धोके टाळण्यासाठी काही खबरदारी घेणे महत्त्वाचे आहे. 

1. उद्देश समजून घ्या

बनावट सोने का विकत घ्यायचे? : तुम्हाला बनावट सोन्याची गरज का आहे ते ठरवा. पोशाख दागिन्यांसाठी असो, मूव्ही प्रोप किंवा शैक्षणिक साधन असो, हेतू जाणून घेतल्याने तुम्हाला योग्य प्रकार निवडण्यात मदत होईल.

2. संशोधन विक्रेते

प्रतिष्ठित विक्रेते : प्रतिष्ठित विक्रेते किंवा उच्च-गुणवत्तेच्या बनावट सोन्याच्या वस्तू विकण्यासाठी ओळखल्या जाणाऱ्या कंपन्यांकडून खरेदी करा.

ग्राहक पुनरावलोकने : विक्रेत्याची विश्वासार्हता मोजण्यासाठी ग्राहक पुनरावलोकने आणि रेटिंग तपासा.

3. साहित्य सुरक्षा

नॉन-टॉक्सिक मटेरिअल्स : बनावट सोने हे गैर-विषारी पदार्थांपासून बनवलेले आहे याची खात्री करा, विशेषत: जर ते त्वचेच्या संपर्कात असेल.

ऍलर्जी माहिती : तुम्हाला ऍलर्जी असल्यास, ऍलर्जी टाळण्यासाठी वापरलेली सामग्री तपासा.

4. देखावा आणि गुणवत्ता

व्हिज्युअल तपासणी : वास्तववादी दिसण्यासाठी उत्पादनाचे बारकाईने परीक्षण करा. उच्च दर्जाचे बनावट सोने खात्रीशीर दिसले पाहिजे.

टिकाऊपणा : बनावट सोन्याच्या टिकाऊपणाचा विचार करा, विशेषतः जर ते वारंवार परिधान केले जात असेल किंवा वारंवार हाताळले जात असेल.

5. किंमत

वाजवी किंमत : बनावट सोने खऱ्या सोन्यापेक्षा लक्षणीय स्वस्त असावे. खूप कमी असलेल्या किमतींपासून सावध रहा, कारण ते खराब गुणवत्ता दर्शवू शकतात.

किमतींची तुलना करा : तुम्हाला योग्य डील मिळत असल्याची खात्री करण्यासाठी वेगवेगळ्या विक्रेत्यांकडून किंमतींची तुलना करा.

6. रिटर्न पॉलिसी

परतावा आणि परतावा धोरणे : उत्पादन तुमच्या अपेक्षा पूर्ण करत नसल्यास विक्रेत्याकडे परतावा 

बनावट सोने कसे ओळखावे?

बनावट सोने ओळखण्यासाठी व्हिज्युअल तपासणी, शारीरिक चाचण्या आणि काहीवेळा अधिक प्रगत पद्धती यांचा समावेश होतो. येथे काही पायऱ्या आणि तंत्रे आहेत ज्या तुम्ही बनावट सोने ओळखण्यासाठी वापरू शकता:

व्हिज्युअल तपासणी

स्टॅम्प किंवा हॉलमार्क :

वास्तविक सोन्याच्या दागिन्यांवर अनेकदा तिची शुद्धता दर्शविणारा शिक्का असतो (उदा. 10K, 14K, 18K, 24K) किंवा हॉलमार्क. बनावट सोन्यामध्ये या खुणा नसतात किंवा त्याचे अनुकरण खराब असू शकते.

रंग आणि चमक :

वास्तविक सोन्याचा एक वेगळा, उबदार पिवळा रंग आणि एक सातत्यपूर्ण चमक आहे जी कालांतराने फिकट होत नाही किंवा कलंकित होत नाही. नकली सोने खूप चमकदार दिसू शकते किंवा पितळेचे टोन असू शकते.

वजन :

सोने हे बहुतेक धातूंपेक्षा घनदाट आणि जड असते. वस्तूच्या वजनाची तुलना वास्तविक सोन्याच्या समान आकाराच्या तुकड्याशी करा.

शारीरिक चाचण्या

चुंबक चाचणी :

सोने चुंबकीय नाही. जर वस्तू चुंबकाकडे आकर्षित झाली तर ते शुद्ध सोने नाही. लक्षात घ्या की ही चाचणी निष्फळ नाही कारण काही बनावट सोन्याच्या वस्तू नॉन-चुंबकीय सामग्रीपासून बनवल्या जाऊ शकतात.

स्क्रॅच चाचणी :

अनग्लाझ्ड सिरेमिकच्या तुकड्यावर सोन्याची वस्तू स्क्रॅच करा. खरे सोने सोन्याची लकीर सोडेल, तर नकली सोने काळी किंवा राखाडी रेषा सोडेल. सावधगिरी बाळगा कारण यामुळे वस्तूचे नुकसान होऊ शकते.

फ्लोट चाचणी :

खरे सोने दाट असते आणि पाण्यात बुडते. आयटम एका कप पाण्यात टाका; जर ते तरंगत असेल किंवा तळाच्या वर फिरत असेल तर ते खोटे असेल.

आम्ल चाचणी :

सोन्याचे टेस्टिंग किट वापरा ज्यामध्ये वेगवेगळ्या ताकदीच्या ऍसिडचा समावेश आहे. आयटमवर लहान स्क्रॅचवर ऍसिडचा एक थेंब लावा. खरे सोने प्रतिक्रिया देणार नाही, तर बनावट सोने रंग बदलेल किंवा विरघळेल. ही चाचणी सावधगिरीने आणि योग्य सुरक्षा उपायांसह केली पाहिजे.

प्रगत पद्धती

एक्स-रे फ्लूरोसेन्स (XRF) :

XRF मशीन धातूच्या रचनेचे नुकसान न करता त्याचे विश्लेषण करू शकते. ही पद्धत बर्याचदा व्यावसायिकांद्वारे वापरली जाते.

इलेक्ट्रॉनिक गोल्ड टेस्टर :

ही उपकरणे वस्तूची विद्युत चालकता मोजतात. वास्तविक सोने इतर धातूंपेक्षा वेगळ्या पद्धतीने वीज चालवते.

व्यावहारिक टिपा

किंमत :

जर किंमत खरी असायला खूप चांगली वाटत असेल, तर ती कदाचित आहे. कमी किमतीच्या सोन्याच्या वस्तूंपासून सावध रहा.

विक्रेता प्रतिष्ठा :

प्रतिष्ठित ज्वेलर्स किंवा विक्रेत्यांकडून खरेदी करा. पुनरावलोकने तपासा आणि प्रमाणपत्रे किंवा सत्यतेची हमी विचारा.

व्यावसायिक मूल्यांकन :

शंका असल्यास, एखाद्या व्यावसायिक ज्वेलरकडून वस्तूचे मूल्यमापन करून घ्या जो त्याची सत्यता सत्यापित करू शकेल.

उदाहरण परिस्थिती

परिस्थिती 1: सोन्याचे दागिने :

हॉलमार्क किंवा स्टॅम्प तपासा. सुसंगत रंग आणि चमक यासाठी चुंबक चाचणी आणि व्हिज्युअल तपासणी करा. तरीही शंका असल्यास, व्यावसायिक मूल्यांकन शोधा.

परिस्थिती 2: सोन्याची नाणी :

मिंट मार्क्स आणि सत्यता प्रमाणपत्रे पहा. नाण्याचे वजन करा आणि त्याची मानक वजनाशी तुलना करा. चुंबक वापरा आणि व्हिज्युअल तपासणी करा.

या पद्धती एकत्र करून, तुम्ही बनावट सोने अधिक चांगल्या प्रकारे ओळखू शकता आणि बनावट वस्तू खरेदी करणे टाळू शकता.

पण दुकानात लेन्समधून कसे तपासायचे?

जेव्हा तुमच्याकडे दुकानात भिंग किंवा ज्वेलर्स लूप असेल तेव्हा तुम्ही सोन्याच्या वस्तूची अधिक तपशीलवार तपासणी करू शकता. अनुसरण करण्यासाठी येथे चरणे आहेत:

भिंग किंवा ज्वेलर्स लूप वापरून सोने तपासण्याच्या पायऱ्या

हॉलमार्क आणि स्टॅम्पची तपासणी करा :

हॉलमार्क पहा : अस्सल सोन्याच्या दागिन्यांमध्ये सामान्यतः त्याची शुद्धता दर्शविणारा हॉलमार्क किंवा स्टॅम्प असतो (उदा. 10K, 14K, 18K, 24K). ही खूण अनेकदा नेकलेसच्या आतील बाजूस, अंगठीच्या आतील बाजूस किंवा कानातल्याच्या मागील बाजूस आढळते.

स्पष्टतेसाठी तपासा : मुद्रांक स्पष्ट आणि सुवाच्य असावा. बनावट आयटमवर कदाचित अस्पष्ट किंवा खराब खुणा झाल्या असतील.

कॉमन स्टॅम्प्स : “AU” (सोन्याचे रासायनिक चिन्ह), “916” (22K साठी), “750” (18K साठी), “585” (14K साठी), किंवा “375” (9K साठी) यासारखे स्टॅम्प पहा ).

परिधान आणि विरंगुळा साठी तपासा :

पोशाख पहा : लेन्स वापरा ज्या भागात पोशाख दिसण्याची शक्यता आहे, जसे की कडा आणि कोपरे. खरे सोने खराब होत नाही किंवा खराब होत नाही; तो संपूर्ण रंग एकसंध राखला पाहिजे.

प्लेटिंगसाठी तपासा : खाली वेगळ्या धातूची कोणतीही चिन्हे पहा, विशेषत: जर वस्तूमध्ये सोन्याचे काही भाग पडलेले दिसत असतील तर.

तपशील आणि कारागिरीचे निरीक्षण करा :

कारागिरीची गुणवत्ता : उच्च-गुणवत्तेच्या सोन्याच्या वस्तूंमध्ये उत्कृष्ट, तपशीलवार कारागिरी असेल. स्वच्छ कडा, अचूक कट आणि दगडांसाठी सुरक्षित सेटिंग्ज पहा.

अनुकरण गुणवत्ता : बनावट सोन्यामध्ये बऱ्याचदा तपशिलांची समान पातळी आणि अचूकता नसते. कोणत्याही खडबडीत किंवा असमान भागात पहा.

पृष्ठभागाचे परीक्षण करा :

पृष्ठभाग गुळगुळीतपणा : अस्सल सोन्याचा पृष्ठभाग खड्डा किंवा लक्षात येण्याजोग्या अपूर्णतेशिवाय गुळगुळीत असावा.

स्क्रॅच आणि मार्क्स : वास्तविक सोन्यावर हलके ओरखडे सामान्य आहेत कारण त्याच्या मऊपणामुळे. तथापि, जास्त स्क्रॅचिंग कमी दर्जाची किंवा बनावट वस्तू दर्शवू शकते.

अतिरिक्त खुणा तपासा :

निर्मात्याचे चिन्ह : काही वस्तूंवर शुद्धता चिन्हाव्यतिरिक्त निर्मात्याचे चिन्ह असू शकते. हे सत्यतेची अतिरिक्त पडताळणी प्रदान करू शकते.

मूळ देश : मूळ देश दर्शविणारे चिन्ह पहा, जे काहीवेळा सत्यतेबद्दल संकेत देऊ शकतात.

भिंग किंवा लूप वापरण्यासाठी टिपा

योग्य प्रकाशयोजना : तपशील स्पष्टपणे पाहण्यासाठी तुमच्याकडे चांगली प्रकाशयोजना असल्याची खात्री करा. नैसर्गिक प्रकाश किंवा चांगले प्रकाश असलेले क्षेत्र चांगले कार्य करते.

स्थिर होल्ड करा : स्पष्ट दृश्य मिळविण्यासाठी आयटम आणि लेन्स स्थिर धरा. तुम्ही लूप वापरत असल्यास, स्थिर पृष्ठभागावर हात ठेवा.

मॅग्निफिकेशन पॉवर : सोन्याचे दागिने तपासण्यासाठी 10x भिंग किंवा लूप पुरेसा असतो.

उदाहरण तपासणी प्रक्रिया

परिस्थिती: सोन्याच्या अंगठीचे परीक्षण करणे

हॉलमार्क आणि स्टॅम्प : हॉलमार्कसाठी रिंगच्या आतील भागाची तपासणी करण्यासाठी लूप वापरा. “14K” किंवा “18K” सारखे स्टॅम्प पहा.

परिधान आणि विकृतीकरण : अंगठीच्या कडांचे परीक्षण करा, विशेषत: बँड आणि सेटिंग्जच्या आजूबाजूला, पोशाख किंवा भिन्न धातू दर्शविणारी कोणतीही चिन्हे आहेत.

कारागिरी : अंगठीत रत्ने आहेत का, काटे आणि सेटिंग्ज तपासा. अचूक आणि सुरक्षित सेटिंग्ज पहा.

पृष्ठभागाचे परीक्षण : गुळगुळीत आणि सुसंगत रंगासाठी रिंगच्या पृष्ठभागाची तपासणी करण्यासाठी लूप वापरा.

भिंग किंवा ज्वेलर्स लूपसह या चरणांचे अनुसरण करून, आपण दुकानात सोन्याच्या वस्तू खरेदी करताना सखोल तपासणी करू शकता आणि अधिक माहितीपूर्ण निर्णय घेऊ शकता.

सरकार ची काही अधिकृत वेबसाइट आहे ज्या आपण शोध घेऊ शकतो?

अनेक देशांमध्ये सरकारी वेबसाइट्स किंवा अधिकृत संसाधने आहेत जिथे तुम्ही सोन्यासह मौल्यवान धातूंची सत्यता सत्यापित करू शकता. विशिष्ट सेवा आणि त्यांची उपलब्धता देशानुसार बदलू शकते. अशा सेवांची काही उदाहरणे येथे आहेत:

संयुक्त राष्ट्र

यूएस मिंट : यूएस मिंट सोन्याची नाणी आणि बुलियनची माहिती प्रदान करते. त्यांच्या उत्पादनांची सत्यता पडताळण्यासाठी त्यांच्याकडे मार्गदर्शक तत्त्वे देखील आहेत.

वेबसाइट: यूएस मिंट

युनायटेड किंगडम

Assay Office : Assay Office हे हॉलमार्क पडताळणी सेवा देते जेथे तुम्ही सोने आणि इतर मौल्यवान धातूंची सत्यता तपासू शकता.

वेबसाइट: गोल्डस्मिथ्स कंपनी असे ऑफिस

भारत

BIS (भारतीय मानक ब्युरो) : BIS हॉलमार्किंग सेवा देते आणि प्रमाणित ज्वेलर्स आणि हॉलमार्किंग केंद्रांची यादी आहे.👇👇👇

वेबसाइट: भारतीय मानक ब्युरो 

युरोपियन युनियन

राष्ट्रीय परख कार्यालये : EU मधील प्रत्येक देशामध्ये सामान्यत: हॉलमार्किंग सेवा प्रदान करणारे राष्ट्रीय परख कार्यालय असते. उदाहरणार्थ, यूके मधील बर्मिंगहॅम ऍसे ऑफिस.

वेबसाइट: बर्मिंगहॅम परख कार्यालय

कॅनडा

रॉयल कॅनेडियन मिंट : रॉयल कॅनेडियन मिंट त्यांच्या सोन्याच्या उत्पादनांची आणि पडताळणी सेवांची माहिती पुरवते.

वेबसाइट: रॉयल कॅनेडियन मिंट

ऑस्ट्रेलिया

पर्थ मिंट : पर्थ मिंट त्यांच्या सोन्याच्या उत्पादनांची सत्यता पडताळण्यासाठी संसाधने देते.

वेबसाइट: पर्थ मिंट

सामान्य शिफारसी

हॉलमार्क तपासा : हॉलमार्क पडताळणीवरील संसाधनांसाठी तुमच्या देशातील अधिकृत परख कार्यालय किंवा हॉलमार्किंग प्राधिकरणाच्या वेबसाइटला भेट द्या.

ज्वेलर्सशी संपर्क साधा : प्रमाणित ज्वेलर्सकडे अनेकदा सोन्याची सत्यता पडताळण्यासाठी साधने आणि संसाधने असतात आणि ते तुम्हाला योग्य सरकारी संसाधनांसाठी मार्गदर्शन करू शकतात.

ऑनलाइन सोने सत्यापित करण्यासाठी पायऱ्या

हॉलमार्क शोधा : तुमच्या सोन्याच्या वस्तूवर हॉलमार्क शोधा.

पडताळणी साधनात प्रवेश करा : संबंधित परख कार्यालय किंवा मिंटच्या अधिकृत वेबसाइटवर जा.

हॉलमार्क तपशील प्रविष्ट करा : हॉलमार्कचे तपशील प्रविष्ट करण्यासाठी ऑनलाइन टूल वापरा.

सत्यता तपासा : हे टूल हॉलमार्क नोंदणीकृत आणि अस्सल आहे की नाही याची माहिती देईल.